بررسی کیفیت مطالعات حیات وحش در بیانیه‏ های ارزیابی تأثیرات محیط زیستی ایران

با توجه به اجرای طرح‏های عمرانی، فعالیت‌های بشر موجب نگرانی‌های قابل توجهی بر تنوع زیستی در جوامع انسانی شده است. از این‌رو، ارزیابی تأثیرات محیط زیستی پروژه‏ها، می‏تواند به‌عنوان یک ابزار کمکی برای مدیران محیط زیست برای جلوگیری از بروز تأثیرات منفی به‌ویژه بر روی تنوع زیستی به کار رود. در ارزیابی تأثیرات محیط زیستی باید همۀ اجزای محیط زیست از‌جمله تنوع زیستی مورد توجه قرار بگیرد و یکپارچه‌سازی در فرایند ارزیابی به‌طور مناسب انجام شود. مطالعۀ حاضر نشان داد که دستورالعمل ارزیابی تأثیرات محیط زیستی ایران مصوب سال 1994، در فرایند ارزیابی تأثیرات محیط زیستی در بیانیۀ کنوانسیون تنوع زیستی سازمان ملل متحد فاقد نگرش کافی و مؤثر در یکپارچه‌سازی تنوع زیستی است. در این مطالعه، برای بررسی کیفیت 50 بیانیه تأثیرات محیط زیستی در بین بیش از 1171 مورد، از رویکرد ارزیابی کمّی استفاده شد که مطابق با ‌‌نظر سازمان حفاظت محیط زیست ایران از نظر ارزیابی تنوع زیستی به تصویب رسیده‌اند. پس از تجزیه و تحلیل داده‏های مبتنی بر نمونه، با استفاده از آزمون دوجمله‌ای نتیجۀ به‌دست‌آمده به جامعۀ آماری تعمیم داده شد. یافته‌های این مطالعه نشان می‏دهد که در بیشتر از 50 درصد بیانیه‏های ارزیابی تأثیرات محیط زیستی با اطمینان 95 درصد نگرانی‏های مربوط به تنوع زیستی وجود دارد. بر این اساس، در سیستم ارزیابی تأثیرات محیط زیستی کشور به‌دلیل اهمیت تنوع زیستی تمرکز فعالان ارزیابی محیط زیست باید بیشتر بر مسائل مربوط به تنوع زیستی به‌ویژه حیات وحش باشد.